Een woning voor de bijen
Bijen worden in verschillende behuizingen gehouden, gemaakt in diverse vormen en van verschillende materialen. In ons land werden er van oorsprong korven van roggestro gemaakt. Later kwamen daar houten (spaar- of simplex-) kasten bij.
Door het bestuderen van het wezen van de bij, komen wij uit op een woning waarin een bijenvolk zelf raten mag bouwen en waarbij een volk een ongestoord ononderbroken broednest heeft (dus niet meerdere broedkamers op elkaar, maar ruimte voor een hoog broednest). De volgende woningen vinden wij daarvoor geschikt:

• De strokorf. Deze zijn zelf te maken. Voor een cursus hiervoor kun je o.a. terecht bij Ferry Schutzelaars en Wim van Grasstek.
  in dit filmpje zie je hoe Wim van Grasstek een bijenkorf insmeert met een mengsel van onder andere koemest en leem
• De Einraumbeute. Dit is een kast die op de Fischermühle in Duitsland ontwikkeld is en thans ook in Nederland wordt gemaakt. Te bestellen bij Albert Muller.  In dit filmpje zie je Albert Muller aan het werk in de Einraumbeute.
• De Nederlandse Natuurbouwkast. Dit is een afgeleide van de Einraumbeute, maar gemaakt voor de Nederlandse situatie. Wim is bezig met de overdracht voor de productie van deze kast. Zodra er een nieuwe bouwer is gevonden laten we dat in de nieuwsbrief weten.
  In dit filmpje zie je Wim van Grasstek aan het werk in de Natuurbouwkast.
• De Hangkorf. Deze is ontwikkeld door de Duitse kunstenaar Günther Mancke. Informatie over het zelf maken van een hangkorf is te verkrijgen bij Alberthe Papma.  Het boekje dat Günther Mancke hierover geschreven heeft is in het Nederlands vertaald en kun je hier bestellen.
• De topbarhive of toplattenkast. In deze kast zijn alleen latten waar de bijen hun raten aan bouwen. Door de schuine wanden bouwen de bijen (bijna niet) aan de wanden vast. Meer informatie hierover bij Ferry Schutzelaars
  In dit filmpje zie je Annie Varekamp aan het werk in de Top Bar Hive.
• De Cathedral Hive. Dit is een Top Bar hive waarin de bijen 6 kantige raten bouwen. Meer informatie hierover bij Geert Van Kerckhove
  In dit filmpje zie je Geert Van Kerckhove aan het werk in de Cathedral Hive.

• Toogkast Dit is een Top bar hive met ronde bogen, ontworpen door Wim van Grasstek.
  in dit filmpje zie je Wim van Grasstek aan het werk in de Toogkast.
• Ombouwsets. Bij de Einraumbeute en de Nederlandse Natuurbouw kast wordt gebruik gemaakt van een zogenaamd hoograam. Dit heeft de ideale afmetingen als je met natuurbouw wilt imkeren. De Imme kan haar eigen lichaam bouwen en de koningin beweegt zich door het hele broednest zonder dat zij hout of een koudebrug hoeft te passeren.
  Imkers die in het bezit zijn van Spaarkasten of Simplexkasten kunnen dit raam ook gebruiken. Op een eenvoudige manier kan de kast omgebouwd worden. Twee broedranden boven elkaar en dan nog latten van minimaal 2 cm eronder zorgt voor de juiste hoogte. De binnenruimte wordt aan de achterzijde van een extra wand voorzien zodat de tussenruimte van voorwand tot achterwand 30,1 cm bedraagt. Ombouwsetjes en ramen met afstandsnokjes zijn verkrijgbaar.
  Bestellingen bij Albert Muller
  In dit filmpje zie je Albert Muller aan het werk in de omgebouwde spaarkast.

Plaats van de bijen
Van oudsher worden de bijen in een bijenstal gehouden, maar ook vrij wel op een (al dan niet geïmproviseerde) ‘bijenbank’. Het kan allemaal, de bijen voegen zich makkelijk, met elk voor- en nadelen.
Zo is de beschutting van een bijenstal noodzakelijk voor korven en prettig voor de imker, omdat de bijen op het licht georiënteerd minder snel achter de kast zullen komen en voor de bijen omdat de weersinvloeden worden gedempt. Indien mogelijk wordt de bijenstand zó ingericht dat de bijen optimaal van de zon kunnen profiteren.
Vaak staan bijenvolken naast elkaar op een rij, maar ook wel verspreid. Elk volk, elke imme heeft haar eigenheid. Het is verstandig te zorgen dat de woningen goed te onderscheiden zijn/ook verschillen van elkaar. Hiermee voorkomen we vervliegen van de werksters en verlagen zo mogelijke overdracht van ziekten. Voor de oriëntatie van de jonge koningin bij de bruidsvlucht is het belangrijk dat de kast individueel te onderscheiden is.
Sommige imkers versieren hun kasten met de prachtigste afbeeldingen en kleuren, anderen zetten kunstige merktekens of zorgen dat de kasten verschillend van kleur of vorm/model zijn.

Wasdoek
Door een wasdoek te gebruiken i.p.v. een kastplank kun je zó in de bijen werken dat je ze minimaal stoort. Een wasdoek kun je aan één kant van de kast optillen om de eerste raat te bereiken. De rest blijft dan ongestoord, warm en donker. Vaak is het voldoende om de raten te bekijken tot de eerste raat met broed om te weten hoe het volk er voor staat.
Om te weten op hoeveel raten een volk zit kun je de wasdoek bij de oortjes aan een kant wat oplichten; de bijen die komen kijken laten zien welke straatjes bezet zijn.
Om te weten of een volk ruimte nodig heeft is het voldoende het wasdoek naast het sluitblok/sluitplank op te tillen. Als er geen bijen in deze open ruimte zitten is er nog voldoende ruimte; als er meerdere bijen zitten is het zaak te kijken of er een raam bij kan.

Zelf wasdoeken maken kan prima met huis- tuin en keukenmiddelen.

Benodigdheden: vloeibare (au bain-marie gesmolten) bijenwas, een kwastje, een oven en ovenplaat, bakpapier, katoen of linnen.

Verwarm de oven voor op 100°C. Knip ondertussen de (biologisch geteelde) katoenen of linnen doek op de maat die je nodig hebt.

Bedek de ovenplaat helemaal met bakpapier (zo komt er geen bijenwas in je oven of op je ovenplaat). Leg de doek erop en verwarm deze even (één tot twee minuten) in de oven. Daarna de ovenplaat uit de oven halen en de doek bestrijken met de vloeibare bijenwas; de kwast is hierna alleen nog maar bruikbaar voor dit doeleinde.

Is de doek te groot voor de ovenplaat, dan kun je de doek dubbel leggen met bakpapier ertussen; zo gaat het niet aan elkaar kleven. Als de doek helemaal is ingesmeerd met de bijenwas, dan opnieuw in de oven. Door de hitte van de oven, loopt de bijenwas in alle vezels. Na ongeveer twee minuten eruit halen. Dan bekijken of de achterkant ook helemaal doordrongen is van was. Eventuele kale plekken nog een keer insmeren en opnieuw in de oven doen. Na ongeveer twee minuten is het klaar. De wasdoek eruit halen en even aan twee punten de doek oppakken en aan de lucht laten drogen. Even op een wasrek leggen kan ook; binnen zeer korte tijd is de bijenwas gestold en is de wasdoek klaar voor gebruik.

Bijenkap in de zak
Het maakt erg uit hoe we de bijen benaderen, of we met zorg en rust het juiste moment weten te vinden. Een bijenstal, werken met wasdoek, maar vooral de innerlijke rust bij de imker bepalen hoe de bijen op ons reageren. En in de meeste gevallen laten de bijen zich dan ook rustig bekijken en kan de imker onbeschermd zonder kap, handschoenen of imkerpak in de bijen werken. Zonder bescherming heb je een veel beter gevoel en waarneming van de bijen. Zo voel je met handschoenen bv. niet goed meer of je een bij ertussen hebt zitten en wek je daardoor juist onrust op.
En mocht je je vergissen, of worden de bijen om wat voor reden dan ook toch ongedurig, dan is het vaak verstandig een ander moment te kiezen en de kast weer rustig te sluiten. Het is dan fijn als je de kap in je achterzak hebt zitten.

Veer versus veger
Af en toe is het nodig om bijen op een bepaalde plek weg te vegen. In een (nylon) veger komen de bijen vaak vast te zitten, wat een traumatische ervaring oplevert. Een (ganzen) veer werkt veel bijenvriendelijker.

Bijentabak
In plaats van de gebruikelijke tabak, met schadelijke nicotine, kun je beter gebruik maken van kruidentabak. Dit is ook zelf te maken, van o.a. gedroogde eikenbast, brandnetel, paardenstaart en uitgebloeide bloemen van boerenwormkruid, kamille, valeriaan, fluweelboom, lavendel en vlinderstruik.